Psikoloji özünde, insanın doğasını tanımlamaya ve açıklamaya
dönük bir çabadır.
Psikoloji bilimi
İnsanların davranışları ve zihinsel süreçlerini bilimsel
yöntemler kullanılarak incelenmesi bilimine Psikoloji bilimi denir.
Bu incelemenin amacı ise, insan davranışlarını, zihinsel
süreçlerini ve bunları etkileyen veya etkilenen etmenleri tanımlamak ve nasıl
oluşa geldiğini ortaya koymak ve nedenlerini açıklamaktır.
Psikoloji alanında bir araştırma yürütürken, insanların
davranışlarını ve zihinsel süreçlerini tanımlamak, açıklamak, tahmin
etmek ve varılan sonuçlardan yararlanarak insanlık yararına düzenlemeler
yapmaktır.
Tanımlamak = psikolojinin ilk amacı, dikkatli ve
sistemli gözlemler yapmak, davranış ya da sürecin ne olduğu konusunda ve ne
şekilde ortaya çıktığını tanımlayarak veri toplamaktır.
Açıklamak = tanımlanan davranış ve süreçlerin
nedenlerini veya nelerden etkilenerek ortaya çıktığını açıklama çabasıdır.
Tahmin etmek = davranışların hangi şartlarda ve
biçimlerde ne şekilde ortaya çıkacağını tanımlayan bildirimlerdir.
Düzenlemek = Davranış ve/veya zihinsel süreci
tanımlayarak, bu süreci açıklayıp, tahminlerimizi test ettikten sonra, bu
edinilen bilgileri onları yeniden düzenlemek için kullanmamız mümkündür.
Psikoloji biliminin alt alanları
Her insan benzersizdir. Ancak insanlar birbirlerine pek çok
açıdan fazlasıyla benzerler. Psikologlar, bir insanın diğer insanlarla
neden/nasıl benzer ve neden/nasıl farklı olduğunu açıklamaya çalışır.
Gelişim psikolojisi = insanların yaşamları
boyunca bilişsel, duygusal ve sosyal olarak nasıl değişim gösterdiklerini
tanımlamak ve neden böyle olduğunu açıklamak amacını taşır.
Bilişsel psikoloji = dil, hafıza, öğrenme, duyum
ve algı gibi belirli süreç ve işlevleri inceleyerek, insan zihninin temel
özelliklerini tanımlama ve açıklama amacını taşır.
Sosyal psikoloji = insanların tavır ve
davranışlarını belirleyen sosyal durumları ve insanların küçük gruplar
içerisindeki davranışlarını, etkileşimlerini tanımlamak ve açıklamak amacını
taşır.
Endüstri ve Örgüt Psikolojisi = insanların
çalışma ortamları içerisindeki davranışları, bunları etkileyen etmenlerin, daha
sağlıklı ve mutlu çalışabilmek için yapılabilecek kurumsal düzenlemeler ile
ilgilenir ve bunlar açıklar.
Klinik Psikoloji = psikolojik kökenli sorunları
olan insanların bu sorunlarının çözümünde yardımcı olmak amacını taşır.
Psikolog olmak için dört yıllık psikoloji lisans eğitimini
tamamlamak, belirli bir alt alanın uzmanı olabilmek için ise ilgili
alanda yüksek lisans eğitimi görmek gerekir. Psikologlar, normal insan
davranışları ile ilgilenirler. Psikiyatristler ise, organik kökenli normal dışı
davranışların tanı ve tedavisinde uzmanlaşmış kişilerdir. Psikiyatristler ilaç
tedavisi ile süreci yürütebilirler.
